Η πρώτη σκέψη του Javier Luque, που είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Οργανισμού και Εξελικτικής Βιολογίας του Χάρβαρντ, όταν κοίταξε το αρχαίο κομμάτι κεχριμπαριού δεν ήταν αν το καρκινοειδές που ήταν παγιδευμένο μέσα θα μπορούσε να συμβάλει στην κάλυψη ενός κρίσιμου κενού της εξέλιξης των καβουριών. Απλά, αναρωτήθηκε τι στο καλό κάνει ένα καβούρι παγιδευμένο σε απολιθωμένη ρητίνη δέντρων.
«Κατά κάποιο τρόπο, είναι σαν να βρίσκεις μια γαρίδα σε κεχριμπάρι», είπε ο Luque. «Μιλάμε για λάθος μέρος, σε λάθος χρόνο».
Λένε ότι το κομμάτι κεχριμπαριού ηλικίας 100 εκατομμυρίων ετών, που ανακτήθηκε από τις ζούγκλες της Νοτιοανατολικής Ασίας, κρατά αυτό που πιστεύεται ότι είναι το αρχαιότερο μοντέρνο καβούρι που έχει βρεθεί ποτέ. Η ανακάλυψη παρέχει νέες γνώσεις για την εξέλιξη αυτών των καρκινοειδών και για το πότε εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο.
Το καβούρι των 5 χιλιοστών είναι το πρώτο που βρέθηκε ποτέ σε κεχριμπάρι από την εποχή των δεινοσαύρων και οι ερευνητές πιστεύουν ότι αντιπροσωπεύει την παλαιότερη απόδειξη εισβολής σε μη θαλάσσια περιβάλλοντα από «αληθινά καβούρια» (΄true crabs΄).
Προηγούμενα αρχεία απολιθωμάτων, τα οποία αποτελούνται κυρίως από κομμάτια νυχιών, έδειξαν ότι τα μη θαλάσσια καβούρια ήρθαν στη γη και στο γλυκό νερό πριν από περίπου 75 έως 50 εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η νέα ανακάλυψη το τοποθετεί πίσω τουλάχιστον πριν από 100 εκατομμύρια χρόνια, απαντώντας στην αρχική ερώτηση του Luque για το τι έκανε αυτό το καβούρι στη ζούγκλα και φέρνοντας τα στοιχεία από τα απολιθώματα να συμφωνούν με τις μακροχρόνιες θεωρίες για τη γενετική ιστορία των καβουριών.
«Εάν επρόκειτο να ανακατασκευάσουμε το γενεαλογικό δέντρο του καβουριού και να κάνουμε κάποια μοριακή ανάλυση του DNA του, η πρόβλεψη είναι ότι τα μη θαλάσσια καβούρια χωρίστηκαν από τους θαλάσσιους προγόνους τους πριν από περισσότερα από 125 εκατομμύρια χρόνια», είπε ο Luque.
Οι ερευνητές πιστεύουν τώρα ότι ένα γεγονός γνωστό ως η Κρητιδική Επανάσταση των Καβουριών -όταν τα καβούρια (αληθινά ή μη) διαφοροποιήθηκαν παγκοσμίως και άρχισαν να εξελίσσουν τις χαρακτηριστικές τους μορφές σώματος, όπως τις γνωρίζουμε σήμερα με το σκληρό εξωσκελετό- συνέβη περισσότερες φορές από ό, τι πιστεύαμε. Αυτή η νέα έρευνα φέρνει τον απολογισμό για το ποσες φορές διαφορετικά είδη καβουριών εξελίχθηκαν ανεξάρτητα για να ζήσουν έξω από τον θαλάσσιο βιότοπό τους, σε τουλάχιστον 12 ξεχωριστές φορές.
Το νέο απολίθωμα ονομάστηκε Cretapsara athanata, «το αθάνατο κρητιδικό πνεύμα των νεφών και των νερών». Το όνομα τιμά την ηλικία του και τα μυθολογικά πνεύματα της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας. Το πλάσμα που έχει παγιδευτεί μέσα στο κεχριμπάρι είναι άμεσα αναγνωρίσιμο ως αληθινό καβούρι, κάτι που είναι λογικό αφού οι ερευνητές λένε ότι είναι το πιο πλήρες απολιθωμένο καβούρι που έχει ανακαλυφθεί ποτέ.
Το απολιθωμένο δείγμα κεχριμπαριού στεγάζεται στο μουσείο Longyin Amber στην Κίνα. Το κομμάτι συλλέχτηκε από ντόπιους ανθρακωρύχους και στη Μιανμάρ και αγοράστηκε νόμιμα το 2015.
Ο Luque, ο οποίος μελετά την εξέλιξη των καβουριών για περισσότερο από μια δεκαετία, είπε ότι γνώρισε για πρώτη φορά το δείγμα το 2018 και από τότε έχει εμμονή με αυτό. Ελπίζει ότι το εύρημα θα κάνει τους ανθρώπους να θεωρήσουν ότι τα καβούρια αξίζουν μια ακόμη στιγμή στο προσκήνιο. «Βρίσκονται σε όλο τον κόσμο, κάνουν καλά κατοικίδια στο ενυδρείο, είναι νόστιμα για όσους από εμάς τα τρώμε, και γιορτάζονται σε παρελάσεις και φεστιβάλ, και έχουν ακόμη και τον δικό τους αστερισμό», είπε ο Luque. «Τα καβούρια γενικά είναι συναρπαστικά και μερικά έχουν τόσο παράξενη εμφάνιση – από μικροσκοπικά καβούρια σε σχήμα μπιζελιού μέχρι τεράστια καβούρια σε μέγεθος καρύδας. Η ποικιλία της μορφής μεταξύ των καβουριών μαγνητίζει τη φαντασία τόσο του επιστημονικού όσο και του μη επιστημονικού κοινού, και αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι να μάθουν περισσότερα για μια τέτοια συναρπαστική ομάδα, η οποία δεν είναι των δεινοσαύρων. Αυτή είναι μια μεγάλη στιγμή για τα καβούρια».
Πηγή: “Crab in amber reveals an early colonization of non-marine environments during the Cretaceous” 20 October 2021, Science Advances. & scitechdaily.com
